HET IN STAND HOUDEN VAN HET ONHOUDBARE

Waar gaat het in de mensheid nu wezenlijk om?

december 1978

arbeid,belangeloze arbeid,de gewone mensen,de regering,de sociale voorzieningen,de strijd om het bestaan,het bestaan,het leven,het recht,individuele voorzieningen,macht,overleven,politici,veiligheid,verzorgende regelingen,

verzorging,werkeloosheidsgelden,werkgelegenheid,werkloosheid,werklozenuitkering,ziekengeld.

Terug naar: de Startpagina

Naar bladwijzer(s): De AOW ; individuele voorzieningen ; Beschermingsrecht ; ontwikkelingshulp ; Belangeloze arbeid ; algemeen belang ; Werkgelegenheid ; Verzorgingsstaat(-2) ; Een direct handelsbelang / werkgelegenheid ; “Verzorging” en “recht” ; Sportverenigingen ; Ondersteuning van kerken, kunstinstellingen ; Menselijke verhoudingen ;

Naar andere artikelen: Verzorging / verzorgen.? Vergeet het maar..! (zie bladwijzer) ; Zie trefwoord: Arbeid versus Werken ; VRIJE WIL ; Veiligheid ; Polariseren-afl.25 ; Cultuurfilosofische opmerkingen-mei 2008 ; Taliban ; Afghanistan, zie: Nr. 28 Aan bepaalde misdadige omstandigheden moet een eind gemaakt worden..!, ; Het toenemend belang van het Atheïsme ; Geen God wat dan ; Godsdienst en Geloof ; Veiligheid ; Evolutie of Creatie ; De fundamentele intolerantie van de Godsdienst ; God bestaat niet ; Onder MACHT versta ik… ; Bedreiging van het vrijdenken en het atheïsme ; De verdedigers van de Godsdienst ; Uilenspiegel en de macht ; Waarom is de Islam als godsdienst tegen de Westerse Wereld..? zie no. 27. ; Toch nog een Theocratie- zie afl. 18 ; VRIJHEID, een duister begrip ; Ongewenst atheïsme- zie afl. 32 ; Een grens te ver (Israël) ; Verbieden van de godsdienst..?-zie afl. 21 ; Discrimineert / onderdrukt de Westerse Cultuur..? zie aflevering 60 / 61 ; Kunnen moslims zich invoegen in de Moderne cultuur..? – aflevering no. 37 ; De Islam ; Het staat in de Koran- zie aflevering 36 ; De heilige wet-De Sjari’a ; Burqa, volg bladwijzer ; Is er dan toch een GOD..? Hoe zit dat..? Briewisseling- Geweld- Godsdienst- Geloof ; Vrijheid van Godsdienst ; Kan alles maar..!-zie bladwijzers ● Cultuurfilosofische Opmerkingen-o.a. Verveling, verlies van houvast, Islam’s succes ; de kunst; het schone verschijnsel ; Samenleving, Maatschappij en Gezin ; Filosofie van de kunst ; Hoe zit het nou met god ; Het Nihilisme ; Vernietiging van de macht ; Ongehoorzaamheid ; Een alternatief bestuur ; Het gelijk en de dialoog ; De ontwikkeling van het denken ; Op de vlucht voor je eigen denken ; Artikelen betreffende o.a. Moslims / ISLAM ; Proces v/d Eeuw tegen alle ingezetenen van Nederland.!.? ; PRIVACY en VRIJHEID - zie bladw. ; Oorzaak SEXUEEL misbruik - zie bladw. ; Het HUWELIJK is een belediging voor de LIEFDE - zie bladw. ; Overspel/Huwelijkswet-zie bladw. ; Houden van...Liefde...Trouw ; De MENS als Liefde, Sexueel en Maatschappelijk-zie bladw. ; Democratie-1-zie afl.25 ; Buitenechtelijke relatie - Overspel - Liefde - zie bladwijzers ; Overspel - De sexualiteit is geen huwelijks-aangelegenheid - zie bladw. ; Overspel/Huwelijkswet ; Politieke debatten..?/twistgesprekken..! ; Is werken een aangename bezigheid..?-zie bladw. ; Produceren ; een verzorgde wereld is pas een veilige wereld..! -zie bladw. ; Hoe te OVERTUIGEN..!-zie bladw. ; Religies-GOD-ALLAH-JAHWEH - zie bladw. - Geestelijk karakterVoor welke Vrijheid kiest U..? ; De mensheid is onregeerbaar - de economie is zelf fout - Besturen..? - een alternatief bestuur - zie bladw. ; Profeten - zie bladw. ; Mohammed - zie bladw. ; ONVREDE ; Onze cultuur moet verdedigd worden tegen kortzichtigheid en tirannie. - zie bladw. Wankelmoedigheid(2) ;

Naar artikelen met Verzorgingsstaat als bladwijzer:

Verzorgingsstaat-1-zie bladwijzers van ontwikkeling West Europese Cultuur-2x,

Verzorgingsstaat-3-zie bladwijzers in De Grote Vierslag,

Verzorgingsstaat-4-zie bladwijzers in “De ontwikkeling van het Denken”,

;

Terug naar: de Startpagina

HET IN STAND HOUDEN VAN HET ONHOUDBARE

“Verzorging” en “recht” zijn de twee begrippen die door de moderne staten hoog in het vaandel geschreven worden. Door niets raakt èn de bevolking èn de regering zozeer in verwarring als door de gedachte dat deze grondbegrippen niet tot hun recht zouden komen. De voorbeelden hiervan zijn tegenwoordig volop aanwezig. Als ik mij bepaal tot ons land dan valt het volgende op: verzet tegen de regering ontstaat als zij doormiddel van een ombuigingsplan aankondigt dat er in de sociale voorzieningen gesnoeid moet worden, maar tegen het spekken van de kassen van grote ondernemingen die notabene hun eigen onhoudbaarheid aangetoond hebben door in de rode cijfers te geraken rijst nauwelijks verzet, terwijl het toch zonneklaar is dat bij het steunen van een onderneming vooral de inkomsten van de top veilig gesteld worden. En op straat komen alleen de arbeiders te staan. Geen noemenswaardig verzet ook tegen de peperdure aanschaf van oorlogsmateriaal waarvan toch bijna iedereen de fundamentele zinloosheid inziet.

Hoewel in mindere mate is het met het recht al niet anders; de vraag welke rol het recht in een moderne staat speelt staat meer dan ooit in de belangstelling en tegelijk wordt het vanuit de regeringen meer en meer de gewoonte om de staatsdwingelandij te rechtvaardigen vanuit rechtsnormen, die door die regeringen zelf zijn opgesteld, gewoonlijk met de vooropgezette bedoeling ingedekt te zijn voor daden van staatsgeweld die komende ontwikkelingen in de kiem moeten smoren. Men hecht geen waarde meer aan een argument als het geen rechtsargument is, zelfs als daarbij de opvattingen die als uitgangspunt voor het rechts-denken gelden van een twijfelachtig gehalte zijn.

Hoe dan ook - want hierover gaat het nu niet - verreweg het grootste deel van de discussies in regering en kamer wordt ingenomen door discussies over de verzorging en het recht. En bij de bevolking zijn dat de zaken die ten aanzien van de staat en de regering centraal staan. De mensen willen hun sociale voorzieningen en hun recht niet aangetast zien. Ondanks het feit echter dat beide, regering en bevolking deze zaken centraal stellen, en je dus zou verwachten dat er eenstemmigheid was, vertoont de praktijk het beeld van een mensonwaardig gescharrel op dit gebied. En dat komt doordat er bij regeerders en bevolking verschillende bedoelingen achter steken. Over de zaken is men het in wezen eens, maar de bedoelingen verschillen, waarbij de verhouding dan zo ligt dat de bedoeling van de regeerders een uiteindelijk onhoudbare is, namelijk macht, en die van de gewone mensen een uiteindelijk houdbare: Veiligheid.

Niemand is “geheel van de geest verlaten” en dus is het te begrijpen dat zich in de regeerders, doorgaans half bewust, een besef laat gelden met hun machtsstreven menselijk verkeerd aangesloten te zitten. En daarom verdoezelen zij hun bedoeling zoveel mogelijk door almaar te wijzen op “het algemeen belang” waarvoor zij zoveel slapeloze nachten over hebben. Frappant is daarbij dat er naar de stem van de belanghebbenden nauwelijks geluisterd wordt, tenzij dezen zich tot een partij verenigd hebben en daarmee ook de taal van de macht zijn gaan spreken.

Voor het zich almaar handhaven van dit gescharrel is een tweetal oorzaken aan te wijzen: In de eerste plaats is het nog zo dat de gewone mensen zich veel te weinig van hun eigen bedoeling bewust zijn. Zij realiseren zich veel te weinig dat voor hen maar één ding belangrijk is, namelijk veiligheid. Zonder veiligheid is het immers niet mogelijk te leven, zonder veiligheid blaast het leven de aftocht om plaats te maken voor “de strijd om het bestaan”, die de menselijke geest dwingt om voortdurend waakzaam te zijn zoals bij het dier in de natuur het geval is. Zonder veiligheid komt er niets terecht van het leven waarnaar toch alle mensen verlangend uitzien. Goed, zij geven aan dat leven bedroevend weinig inhoud, maar daarover behoef je je niet te verwonderen: Wanneer hadden zij dit dan moeten leren?

Zij zijn nooit in de omstandigheden geweest te kunnen leven, altijd was hun geest door het naakte bestaan in beslag genomen. Maar al is de inhoud schamel, toch willen de mensen leven, vrij en onbelemmerd. Een tweede oorzaak voor het zich handhaven van het gescharrel is het feit dat het merendeel van de mensen niet verstoken is van machtshonger. De twee grootheden “veiligheid” en “macht” komen niet in verschillende mensen voor zodat er te spreken zou zijn van twee van elkaar onderscheiden groepen van mensen, maar zij komen in dezelfde mensen voor, met als enig onderscheid dat zij in andere verhoudingen voorkomen. Bij de één ligt de veiligheid meer op de voorgrond en bij de ander de macht. En daarbij is tot nu toe de factor macht in het voordeel, ook als hij op de achtergrond ligt. Omdat het via de macht mogelijk is de andere factor, veiligheid, meer tot zijn recht te laten komen of met andere woorden: tot nu toe is het zo geweest dat je méér kans had te kunnen overleven als je meer macht had. Dus zoeken de meeste mensen het leven via de macht, om daarmee tevens ontvankelijk te zijn voor het gescharrel in de maatschappij. En een aantal is het om de macht zelf te doen. Dat zijn vooral de politici.

Ondanks dit in bijna alle mensen voorkomende gescharrel is het toch zo dat de factor veiligheid een wezenlijk menselijke factor is en de factor macht niet. Daarom zitten diegenen die qua macht niet zo erg uit de verf komen - en dat zijn dus de gewone mensen - het dichtst bij de waarheid als zij voor zichzelf veiligheid opeisen. En de inhoud van die veiligheid is “het verzorgd zijn” en “het recht”, waarbij ik met nadruk aanteken dat het hier om een beschermingsrecht gaat. Het zou te ver voeren hierop thans uitvoerig in te gaan, maar zoveel kan ik er - voor de goede verstaander - wel over zeggen dat bij een beschermingsrecht ik veilig gesteld ben voor de ander, terwijl er werkelijk recht is als de ander veilig is voor mij.

Wij moeten nu evenwel onze aandacht bepalen bij het begrip “verzorging”. Elk levend wezen heeft verzorging nodig; het moet zich namelijk, voor zover “het in leven” is, handhaven door het regelmatig in zich opnemen van een hoeveelheid energie. Doet het dat niet, dan sterft het en komt daarna in een toestand van aftakeling zoals die voor de gehele werkelijkheid geldt. Het leven is een voortdurende strijd tegen het sterven en de aftakeling, en in die strijd legt het leven onvermijdelijk het loodje voor zover het zich heeft gemanifesteerd in bepaalde individuele verschijnselen. In de levende natuur zien we dan ook twee dingen gebeuren: enerzijds is het levende wezen almaar bezig zichzelf als een bepaald geval (dit dier, deze plant) in leven te houden, en anderzijds heft ditzelfde levende wezen zijn eigen bepaaldheid op door zich in het nageslacht te doen voortleven. Dat gebeurt in de voortplanting. Het planten- en dierenleven gaat op in het zich voeden en het zich voortplanten. In het levende wezen vertoont zich een soort tegenspraak, want het is een verschijnsel dat in een zeker opzicht het eigen verschijnsel-zijn ontkent. Het verschijnsel immers is de werkelijkheid als samenklontering en wel een samenklontering van “elementaire deeltjes” die beweeglijk zijn.

Deze beweeglijkheid is in de samenklontering als beweeglijkheid verloren gegaan en geworden tot een samenstel van energetische verhoudingen. En de deeltjes komen tot elkaar in een verhouding te staan die wij kunnen typeren door te zeggen dat zij “vastgelegd” is.

Alle verschijnselen hebben meer of minder dit vastgelegde. Als de werkelijkheid tot “leven” komt geraakt dit vastgelegde in zichzelf en vanuit zichzelf in beweging en ontkent daarmee het eigen vastgelegd-zijn. Het levende wezen is dus een vastgelegdheid die eigen vastgelegd-zijn ontkent. Het zichzelf ontkennen, dat hier voor het verschijnsel geldt kan zichzelf niet handhaven tenzij het voortdurend zichzelf voedt met energie. Maar tenslotte zet de onmogelijkheid van het zichzelf ontkennen zich toch door, met als gevolg dat het levende wezen sterft. Dit is, heel in het kort, de verklaring voor het nodig zijn van verzorging als het over het leven gaat. Voor plant en dier heeft het leven verder geen inhoud, maar voor de mens ligt het in zoverre anders dat het leven betekenis heeft. Hij gaat dus niet op in het zich voeden en zich voortplanten; dat is voor hem slechts de basis voor iets anders, wat hij overigens ook “leven” noemt. Dit leven echter is niet louter het ontkennen van eigen vastgelegd-zijn maar vooral het bevestigen van zichzelf als “geest”. Voor zover de mens deze bevestiging is, is hij wat hij zijn moet: “een levend wezen” dat als zodanig een “geestelijk wezen” is. Daarvoor is nodig, zoals gezegd, dat de basis in orde is, maar dat kan niemand in zijn eentje, juist omdat “het geestelijke” een universele zaak is en niet een individuele.

Naarmate de mensen meer begrip kregen voor het feit dat zij niet alleen maar zelf als individu, moeten proberen het bestaan op deze planeet door te komen, maar dat het onvermijdelijk was dit te doen samen met de andere individuen, veranderde het begrip verzorging van inhoud.

Was het aanvankelijk gericht op het eigen lijfsbehoud, gaandeweg werden daarin meer medemensen betrokken. Zo ontstonden er groepen van mensen die als groep ijverden voor betere levensomstandigheden voor elk der afzonderlijke leden van zo'n groep.

En thans is het al zover gekomen dat de grote groep die wij “de maatschappij” noemen(Zie ook: De samenleving, vertaald naar onze wereld..! ) en die gebundeld is in de staat er naar streeft de verzorging van alle burgers voor zijn rekening te nemen. De moderne staten zijn “verzorgingsstaten”. Daarnaast begint er het besef door te breken dat het bij nationale verzorgingsinstituten niet kan blijven en dat de gehele wereld in de zaak betrokken moet worden. Maar voorlopig blijft dit nog steken in een vorm van “bedeling”, die meer dient om het geweten te sussen dan om werkelijk het bestaan van de mensen veilig te stellen. De ontwikkelingshulp die de moderne westerse landen bieden aan de onderontwikkelde gebieden der wereld functioneert duidelijk als purgeermiddel voor het geweten en daarnaast natuurlijk als een middel om de mensen uit de derde wereld ontvankelijk te maken voor het gescharrel met de macht. Meer dan ooit is het tot de op macht beluste mens doorgedrongen dat er een hele wereld braak ligt voor de machtsuitoefening. Dat is eigenlijk niets nieuws: altijd is het sussen van het geweten samen gegaan met het uitoefenen van macht. Maar ondanks de negatieve aspecten van het verlenen van ontwikkelingshulp is er toch dat positieve dat we er niet meer om heen kunnen dat alle mensen veilig dienen te zijn. De verzorgingsstaat is daarvan op nationale schaal de afspiegeling.

Wat is nu het karakter van die verzorging binnen het verband van de staat? Als eerste is op te merken dat de verzorging gebonden is aan een stelsel van normen dat uiteenvalt in twee categorieën: namelijk “de individuele categorie” en “de institutionele categorie”. Wat betreft de eerstgenoemde is te zeggen dat het gaat over al datgene dat geldt voor de individuele mens. Dus de verzorging die op de mens persoonlijk gericht is. Voorbeelden daarvan zijn “de bijstand”, “de werklozenuitkering”, “het ziekengeld”, “de AOW” en dergelijke. Al deze verzorgende regelingen zijn er voor de individuele mens.

Anders is het met “de institutionele categorie”, want daarbij richten de verzorgende maatregelen zich op instituten, op de in de maatschappij aanwezige lichamen die, louter als collectiviteit, gezien worden als een zaak op zichzelf. Daarin tellen dus de daarbij betrokken mensen niet persoonlijk mee, maar slechts “het instituut” geldt. De voorbeelden hiervan liggen op vele terreinen: kunstinstellingen, kerken, onderwijsinstellingen, sportverenigingen, enz. Maar tegenwoordig wordt daar ook het bedrijfsleven toe gerekend, omdat, naar men beweert, de werkgelegenheid in stand moet worden gehouden. Het onderscheid tussen de normen voor “het individuele” en “het institutionele” komt voor de dag als wij eens nagaan uit welke kassen de verschillende voorzieningen betaald worden. Opmerkelijk is dan dat de individuele voorzieningen voornamelijk het karakter hebben van verzekeringen die doormiddel van fikse premiebetalingen door de mensen zelf gefinancierd worden. In sommige gevallen gaat dit zover dat het beheer en de belegging van de gelden in handen zijn van particuliere ondernemingen die er uiteraard niet weinig aan verdienen. Hoe dit ook zij, voor ons is op dit ogenblik van belang te beseffen dat de individuele voorzieningen, zij het afgedwongen doormiddel van wetten, door de mensen zelf betaald worden. Zij storten hun verplichte bijdragen in daartoe bestemde afzonderlijke kassen, die, en dat is ook kenmerkend, niet onderling overgeheveld kunnen worden. Dat speelt op het ogenblik een rol bij de pogingen de werkloosheid op te lossen. Er zijn géén gelden beschikbaar om bijvoorbeeld een arbeidstijdverkorting te betalen, maar er is wel geld om honderdduizenden mensen werkeloos te laten rondlopen. En dat terwijl er ontzettend veel werk op uitvoering wacht alleen maar omdat er geen geld voor zou zijn. Een eenvoudige overheveling van werkeloosheidsgelden is kennelijk niet mogelijk. Alleen maar omdat de wil ontbreekt dit te doen vanwege het feit dat al die verschillende kassen volstrekt zelfstandig en rendabel moeten zijn.

Uit bovenstaande kunnen wij afleiden dat er eigenlijk helemaal geen sociale voorzieningen zijn in de individuele sector: de mensen zijn gedwongen zelf die zaken te regelen en vanuit het geheel dat de staat is wordt er niets anders gedaan dan het uitoefenen van dwang. Dat is de hele inhoud van die “verzorging”. Wat evenwel onder de institutionele categorie valt wordt wel vanuit de staat onderhouden. Dat wil zeggen dat er tegenover de ondersteuning geen verplichting bestaat; slechts het feit dat die instituten er zijn en zich vanuit zichzelf niet in stand kunnen houden is voldoende reden om tot ondersteuning over te gaan. Die ondersteuning is dus zogezegd “vanzelfsprekend”, het is een onvoorwaardelijk recht in een verzorgingsstaat. In dit geval moeten wij dus vaststellen dat er wel verzorging is en dat deze het karakter van belangenloosheid heeft. Dat zou op zichzelf een goede zaak zijn ware het niet dat er één belangrijke maar treurige conclusie uit te trekken is: wij denken nog steeds in termen van vastgelegde menselijke verhoudingen, van samenklonteringen van mensen en hun belangen en de instituten die daarvan het concrete gevolg zijn. En dat betekent dat wij ons in ons denken richten op zaken die in wezen onhoudbaar zijn, en die, zodra zij die onhoudbaarheid manifesteren, met alle macht in stand gehouden moeten worden.

Wij besteden dus onze energie aan het in stand houden van iets dat wezenlijk niet in stand te houden is, terwijl wij anderzijds datgene dat op zijn wijze werkelijk blijvend is, namelijk de werkelijkheid als mens, aan zijn lot overlaten. Elke samenklontering in de werkelijkheid, zowel die van de materie (het verschijnsel), als die van een groep mensen (het instituut) is gedoemd na verloop van tijd uiteen te vallen, louter op grond van het feit dat de werkelijkheid in de grond van de zaak beweeglijkheid is. Het vastgelegde, oftewel de samenklontering, is dus eigenlijk niets anders dan een tijdelijke situatie van meer of minder opgeheven beweeglijkheid. En het is onvermijdelijk dat de oorspronkelijke beweeglijkheid zich eens weer zal doorzetten, met als gevolg het uiteenvallen van de samenklontering. Alle energie besteed om dit uiteenvallen tegen te gaan, is verspilde energie. Zo is ook het subsidiëren van instituten een bij voorbaat verloren zaak, die alleen maar doorgang vindt omdat wij aan die instituten waarde hechten. Hetgeen niet anders denkbaar is omdat het begrip “waarde” onverbrekelijk verbonden is met het samengestelde, de samenklontering. Daarvan is te zeggen dat de éne samenstelling verschilt van de andere en op dat verschil is ons waardeoordeel gebaseerd. Het in stand houden van de instituten is dus een zaak van waardering, en dat houdt noodzakelijk in dat het ook een zaak van handel is. Voor zover dus de instituten ondersteund worden is er, direct of indirect altijd een handelsbelang.

Een direct handelsbelang vinden wij bij de ondersteuning van bedrijven en vaak ook bij de ondersteuning van onderwijsinstellingen omdat wij tegenwoordig ook kennis verkopen. Indirect handelsbelang is te vinden bij de ondersteuning van bijvoorbeeld de kerken en sportinstellingen (versuffende werking) en bij de ondersteuning van kunstinstellingen (afleidende werking). Hierin zijn natuurlijk nog meer nuances aan te brengen, maar voor ons is op het ogenblik van belang te laten zien dat wij de voor onze maatschappij waardevolle instituten vrijblijvend in stand willen houden en tegelijk de mensen zelf aan hun lot overlaten. Maar de mensen zelf zijn nu net de enigen waarom het gaat; het veilig stellen van hun bestaan, ongeacht wie zij zijn en wat zij doen, is eerste voorwaarde om het leven op deze planeet mogelijk te maken. Met het in stand houden van het leven houd je geen tot ondergang gedoemde vastgelegde zaak in stand, maar juist een tot wasdom komende beweeglijke werkelijkheid. Bovendien een werkelijkheid waarin de gehele kosmos uitloopt en zijn voltooiing vindt. Echter, aan dat inzicht is deze mensheid nog lang niet toe en daarom is zij er ook niet aan toe om binnen het kader van het begrip “verzorging” veiligheid te bieden voor het bestaan van de afzonderlijke mensen en het ondersteunen van instellingen onder alle omstandigheden achterwege te laten. Immers, met als achtergrond de zekerheid van het bestaan, komen de mensen er vanzelf wel toe tijdelijke organisatievormen te ontwikkelen wanneer en waar dat nodig is. De violisten, zeker van hun bestaan, zullen er vanzelf toe komen om zich tot een orkest te organiseren als zij Beethoven willen spelen - daarvoor is de machtige en onbetaalbare top van een concertgebouwdirectie bepaald niet nodig. En wat betreft de bedrijven waarvan inmiddels is gebleken dat er aan hun producten geen behoefte meer bestaat, die kunnen, ondanks het verlies van werkgelegenheid, beter gesloten worden. Wat onhoudbaar is geworden heeft zijn noodzakelijke loop voltooid en is niet meer te redden. Deze zaken te subsidiëren staat gelijk met het nog meer onwezenlijk maken van onze wereld.

In de nog rendabele bedrijven kan de arbeid verlicht worden door meer mensen aan het werk te zetten. De loonkosten van deze mensen - en alleen maar die kosten- kunnen betaald worden uit de verschillende kassen waarover ik al eerder sprak. Zo oud als de wereld wordt, bepaalde werkzaamheden zullen altijd gedaan moeten worden. We zouden het besluit om nu werkelijk eens elkaars slavernij te verlichten door de noodzakelijke arbeid te gaan verdelen zonder daarbij het inkomen van de mensen aan te tasten (dus: veiligheid) een eerste stap kunnen noemen op de weg naar een belangeloze arbeid, een arbeid dus die geen koopwaar meer is. Een arbeid die gedaan wordt niet om er zelf beter van te worden, maar die gedaan wordt om een samenleving veilig te stellen. Om evenwel zulke ontwikkelingen in gang te kunnen zetten is het nodig dat de voorlopig nog onvermijdelijke bestuurders hun machtshonger laten varen en zich er eindelijk eens toe zetten een antwoord te zoeken op de vraag waarom het nu wezenlijk gaat in een mensheid. Maar er is helaas nog niets dat er op wijst dat de politici en de bestuurders aan deze vraagstelling zijn toegekomen.

Zie ook eens: Arbeid versus Werken Veiligheid ONVREDE ;

HET IN STAND HOUDEN VAN HET ONHOUDBARE

HET IN STAND HOUDEN VAN HET ONHOUDBARE

No. 92 - december 1978