DE MAAGD EN HET KIND
televisie-uitzending van 23 december
1991
Uit het tijdschrift van De Vrije
Gedachte no. 223 maart 1992
christendom,christus,de bijbel,de maagd
en het kind,de maagd maria,de
maagd met het kind,de zoon van de mens,
evangelie,god,godsdienst,madonna,moeder gods,oermoeder.
Bladwijzer(s): de Bijbel, de vier Evangeliën, Sprookjesvertellers ; ATHEĎSTISCH SPROOKJE ; JEZUS - De Zoon van GOD/een opstandige
Joodse sekteleider of De zoon van de MENS..! ;
Naar artikelen: Het toenemend belang van het
Atheďsme ; Geen God wat dan ; Godsdienst en Geloof ; Evolutie of Creatie
; De fundamentele intolerantie
van de Godsdienst ; God bestaat niet
; Bedreiging van het
vrijdenken en het atheďsme ; De verdedigers van de Godsdienst ; Waarom is de Islam als godsdienst tegen de Westerse Wereld..? zie no. 27.
; Toch nog een Theocratie- zie afl. 18 ;
Ongewenst atheďsme- zie afl. 32 ; Een grens te ver
(Israël) ; Verbieden van de godsdienst..?-zie afl. 21
; Discrimineert / onderdrukt de Westerse Cultuur..?
zie aflevering 60 / 61 ; Kunnen moslims zich invoegen
in de Moderne cultuur..? – aflevering no. 37 ; De
Islam ; Het staat in de Koran- zie
aflevering 36 ; De heilige wet-De Sjari’a
; Burqa, volg bladwijzer ; Is
er dan toch een GOD..? Hoe zit dat..? Briewisseling- Geweld- Godsdienst- Geloof ;
Vrijheid
van Godsdienst ; Kan alles maar..!-zie bladwijzers ● Cultuurfilosofische Opmerkingen-o.a. Verveling,
verlies van houvast, Islam’s succes ; Samenleving,
Maatschappij en Gezin ; Hoe zit het nou met god ; De
kunst, het schone verschijnsel (afl. nr. 7-De VROUW) ; Filosofie van de
kunst ; Een korte schets v/d MENSELIJKE SEKSUALITEIT
Terug naar:
de Startpagina
De Maagd en het kind
Eigenlijk is het heel merkwaardig
dat er in de westerse cultuur een godsdienst beleden wordt.
Immers,
we hebben te doen met een uitermate zakelijke cultuur waarin alles draait om de
waarneembare en onderzoekbare dingen. De mensen uit die cultuur voelen er niets
voor om zomaar iets aan te nemen. Als je hen van iets wilt overtuigen zul je
met harde bewijzen moeten komen. Dat het niemand ooit gelukt is te bewijzen dat
god bestaat is een onloochenbaar feit. Toch geloven de meeste westerse mensen
in het bestaan daarvan. Dat is een ongerijmdheid die je niet zonder meer kunt
verklaren door de godsdienstige indoctrinatie waaraan al die mensen
blootgestaan hebben. Juist die westerse mensen laten zich niet zo gemakkelijk
indoctrineren, tenzij... Inderdaad, tenzij je het doet voorkomen of er wel
degelijk bewijzen zijn voor het bestaan van een opperwezen. Bij de EO hebben ze
een tijdje geleden geprobeerd op natuurwetenschappelijke wijze aan te tonen dat
het heelal door god geschapen moest zijn, maar dat is een fiasco geworden.
Niemand met een beetje verstand van natuurkunde trapte daar in. Zoiets moet je
dan ook anders aanpakken!
Al 2000 jaar weten de christelijke geestelijken dat het
veel eenvoudiger en overtuigender kan. Je moet je gewoon beroepen op
getuigenverklaringen! En die staan in overvloed in de bijbel.
Getuigenverklaringen slaan op gebeurtenissen die echt plaats gevonden hebben,
althans... die suggestie wekken zij. Zo hebben ook de verhalen uit de bijbel
een schijn van betrouwbaarheid aan zich. En de westerse mensen trappen daar in.
Het is echt gebeurd, er zijn getuigen, dus: het moet waar zijn. Je behoeft je
er dan ook niet over te verbazen dat de christelijke priesters en dominees het
in hun preken eerst over de een of andere bijbelse
gebeurtenis hebben om je vervolgens de moraal van het verhaal op de mouw te
spelden. Een moraal die overigens nauwelijks diepgang heeft. Zij is zo simpel
dat je haar met enige fantasie uit vrijwel elke alledaagse gebeurtenis kunt
destilleren, als je maar gelooft in een bovenaardse macht. De zogenaamde
getuigenissen waar de moderne evangelisatie-christenen je mee doodgooien
spreken wat dit betreft een duidelijke taal... Toch is er een moeilijkheid met
die verhalen uit de bijbel. Je moet vooral uitkijken met de vier Evangeliën uit
het Nieuwe Testament. Daartussen zitten namelijk nogal wat sprookjes. Nu is het
eigenaardige van sprookjes dat zij een waar verhaal vertellen aan de hand van
gefingeerde en volstrekt onmogelijke gebeurtenissen. Vooral de mensen uit de
oudheid waren meesterlijke
sprookjesvertellers. Zelf wisten zij natuurlijk heel goed dat het
sprookjes waren, maar, een paar eeuwen later geloven de meeste westerse mensen
dat het getuigenverklaringen zijn van echte gebeurtenissen. Dat pleit niet voor
de wereldbeschouwing en het denken van die westerlingen, maar daarvan is dit
helaas niet het enige voorbeeld. Ondanks al hun zakelijkheid rammelt er nog wel
heel wat meer aan hun wereldbeschouwing en hun denken...Waar ik het vanavond,
als bijdrage van de vrijdenkers aan kerstmis, speciaal over wil hebben is het
sprookje van de maagd met het kind, oftewel Maria met het kindeke Jezus. Uiteraard is ook
hiervan in het westen een reële gebeurtenis gemaakt. De kerststalletjes
getuigen hiervan en uiteraard ook de verhalen van de geestelijken. De
kunstenaars hebben het tafereel talloze malen uitgebeeld. Maria is geworden tot
de “hemelkoningin”, de “moeder gods” en de “madonna”.
Toch weet iedereen dat een vrouw die zwanger is onmogelijk nog maagd kan zijn.
Wat is dat dan voor een raar verhaal? Wel, het is gewoon een sprookje en de
waarheid daarvan ligt niet in de gebeurtenis, maar in de betekenis. Men bedoelde
er destijds iets mee en dat kwam rechtstreeks voort uit de wereldbeschouwing
van die dagen. Voor westers denken bestaat de werkelijkheid uit een grote
verzameling afzonderlijke verschijnselen, maar voor het denken uit de oudheid
was de werkelijkheid een samenhangend geheel waarin geen enkel verschijnsel op
zichzelf stond. Dat geheel omvatte al het bestaande. Alles wat je je maar
denken kunt viel daarbinnen. En buiten dat geheel was er absoluut niets.
De
verschillende verschijnselen waren dan ook niet door een scheppingsdaad van een
god van buitenaf tot stand gebracht, maar zij waren het gevolg van wat wij nu
zouden noemen “het zelforganiserend vermogen van de
materie”. Ook volgens de ouden bracht de werkelijkheid dus uit zichzelf alle
dingen voort. Aan deze wereldbeschouwing werd uitdrukking gegeven doormiddel
van het beeld van de oermoeder. Uit deze oermoeder was al het bestaande
voortgekomen, zomaar vanzelf, zonder dat er van buitenaf een bevruchter aan te pas was gekomen. Als er al aan
bevruchting gedacht werd bevond het bevruchtende principe dus het mannelijke,
zich binnen de alomvattende oermoeder. Zo gezien spreekt het vanzelf dat men
zich deze oermoeder als maagd voorstelde: zij was niet van buitenaf door iets
mannelijks benaderd. Zoals op een oud beeldje van de Egyptische godin Neith vermeld staat: niemand had haar hemd opgelicht
en zij had uit zichzelf voortgebracht... Het sprookje van de maagd Maria gaat
op die wereldbeschouwing terug. Er zijn vele verhalen over dergelijke uit
zichzelf voortbrengende maagden en een deel van die verhalen is samengekomen in
het Evangelie. Maar, er is een betrekkelijk nieuw element aan toegevoegd. Men
heeft haar voortbrengend vermogen toegespitst op het kind. Dat was niet zomaar
een kind, neen, het was een bijzonder kind omdat het de gehele wereld zou
verlossen van alle tweespalt en strijd. Vrede zou hij brengen! Het is niet
moeilijk om in te zien dat hier de volwassen mens bedoeld werd.
De
ouden hadden het in feite over een toekomstige volwassen mensheid. Die kwam
niet zomaar uit de lucht vallen. Men noemde het kind van de maagd “de zoon van de mens”
en dat wil zeggen: de volwassen mens die straks door de bestaande mensheid,
door ons, opgeleverd zal worden. Dat dit kind de zoon van god zou zijn is veel later door de Roomse kerk
verzonnen evenals de onzin dat hij door zijn goddelijke vader naar de aarde
gestuurd zou zijn om de zondige mensen te verlossen. In dat geval gaat het over de Christus uit het christendom, maar dat is
een bedenksel van op macht beluste priesters uit het oude Rome. Het verhaal
van de maagd met het kind is een sprookje over de werkelijkheid. En het is een
waar sprookje: inderdaad brengt de werkelijkheid uit zichzelf alle
verschijnselen voort en inderdaad zal er op den duur een mensheid komen die
niet langer bezig is zichzelf het leven zuur te maken met uitbuiting en geweld.
Dat zal een realistische mensheid zijn die zichzelf niet langer kwelt met
allerlei verslavende godsdienstige onzin. Want het sprookje van de maagd met
het kind is een volstrekt atheďstisch sprookje waarin
duidelijk gesteld wordt dat er buiten het heelal helemaal niets is. Het bestaan
van een scheppende macht en besturende macht, een mannelijke verwekkende god,
is volstrekt uitgesloten. De zaak is eigenlijk bijzonder komisch: men
heeft in zijn onnozelheid de christelijke godsdienst gebaseerd op een sprookje
waarin verteld wordt dat er geen god is en waarin de beschreven gebeurtenissen
onmogelijk plaatsgevonden kunnen hebben. Het is een verhaal dat stamt uit een
ongodsdienstige matriarchale traditie die lang geleden in het Verre Oosten
ontstaan is, in een tijd dat de mensen nog aanvoelden hoe het zit met de
werkelijkheid. De meeste vrijdenkers zitten op diezelfde lijn. Zij spreken
weliswaar niet meer in termen van een maagd en een kind, want dank zij de
wetenschap zijn zij intussen tot de overtuiging gekomen dat het de beweeglijke
materie is die zichzelf organiseert, maar de strekking van hun ideeën komt overeen
met die uit het grijze verleden. En vanuit die atheďstische geestverwantschap
kunnen vrijdenkers het sprookje van de maagd met het kind best waarderen...
Tekst
van de televisie-uitzending van 23 december 1991
Pagina's
zijn door mij uit het tijdschrift van De Vrije Gedachte no. 223 maart 1992
overgenomen.
Bladwijzer(s): de Bijbel, de vier Evangeliën, Sprookjesvertellers ; ATHEĎSTISCH SPROOKJE ; JEZUS - De Zoon van GOD/een opstandige
Joodse sekteleider of De zoon van de MENS..! ;
Naar artikelen: Het toenemend belang van het
Atheďsme ; Geen God wat dan ; Godsdienst en Geloof ; Evolutie of Creatie
; De fundamentele intolerantie
van de Godsdienst ; God bestaat niet
; Bedreiging van het vrijdenken
en het atheďsme ; De verdedigers van de
Godsdienst ; Waarom is de Islam als
godsdienst tegen de Westerse Wereld..? zie no. 27. ; Toch nog een Theocratie- zie afl. 18
; Ongewenst atheďsme- zie afl.
32 ; Een grens te ver
(Israël) ; Verbieden van de godsdienst..?-zie afl. 21
; Discrimineert / onderdrukt de Westerse Cultuur..?
zie aflevering 60 / 61 ; Kunnen moslims zich invoegen
in de Moderne cultuur..? – aflevering no. 37 ; De
Islam ; Het staat in de Koran- zie
aflevering 36 ; De heilige wet-De Sjari’a
; Burqa, volg bladwijzer ; Is
er dan toch een GOD..? Hoe zit dat..? Briewisseling- Geweld- Godsdienst- Geloof ;
Vrijheid
van Godsdienst ; Kan alles maar..!-zie bladwijzers ● Cultuurfilosofische Opmerkingen-o.a. Verveling,
verlies van houvast, Islam’s succes ; Samenleving,
Maatschappij en Gezin ; Hoe zit het nou met god ; De
kunst, het schone verschijnsel (afl. nr. 7-De VROUW) ; Filosofie van de
kunst ; Een korte schets v/d MENSELIJKE SEKSUALITEIT
Terug naar:
de Startpagina
Aangezien de filosofie er niet is voor enkele
bevoorrechten maar juist voor alle mensen, is het citeren uit mijn werk zonder meer toegestaan.
Wel echter zou ik het op prijs stellen
dat het citeren vergezeld gaat van een duidelijke bronvermelding! (Jan Vis,
creatief filosoof)
|
|